BSC - Business Service Centre 1997-ci ildən sizinlə

Məzuniyyət vaxtı üçün orta əməkhaqqının hesablanması: nəzərə alınan və alınmayan dövrlər

Əmək Məcəlləsinin 140-cı maddəsinə əsasən, məzuniyyət vaxtı üçün ödənilən orta əməkhaqqı onun hansı iş ili üçün verilməsindən asılı olmayaraq, məzuniyyətin verildiyi aydan əvvəlki 12 təqvim ayının orta əməkhaqqına əsasən müəyyən edilir. 12 təqvim ayından az işləyib məzuniyyətə çıxan işçinin orta aylıq əməkhaqqı onun faktik işlədiyi tam təqvim aylarına əsasən hesablanır.

BSC şirkətinin hüquqşünası Xəyalə Əfəndiyeva “vergiler.az” saytına bildirib ki, məzuniyyət günlərinin əməkhaqqını müəyyən etməkdən ötrü məzuniyyətdən əvvəlki 12 təqvim ayının əməkhaqqının cəmlənmiş məbləğini 12-yə bölməklə orta aylıq əməkhaqqının məbləği tapılır və alınan məbləği ayın təqvim günlərinin orta illik miqdarına — 30,4-ə bölmək yolu ilə bir günlük əməkhaqqının məbləği müəyyən edilir. Bu qayda ilə müəyyən edilmiş bir günlük əməkhaqqının məbləği, məzuniyyətin müddətinin təqvim günlərinin sayına vurulur. Həmin maddədə nəzərdə tutulmuş məzuniyyət haqqının ödənilməsi üçün əməkhaqqının hesablanması qaydası işçiyə istifadə edilməmiş məzuniyyətə görə pul əvəzi ödənilərkən də tətbiq edilir.

Məzuniyyət vaxtı üçün orta əməkhaqqının hesablanması zamanı diqqət edilməli olan mühüm məqamlardan biri məzuniyyətdən əvvəlki hansı təqvim aylarının əsas götürülməsidir. Bu zaman iki hal ayrı-ayrılıqda nəzərdən keçirməlidir:

  • Müəssisədə əmək müqaviləsi əsasında 12 təqvim ayından çox işləyən işçinin məzuniyyət vaxtı üçün orta əmək haqqının hesablanması;

 

  • Müəssisədə əmək müqaviləsi əsasında 12 təqvim ayından az işləyən işçinin məzuniyyət vaxtı üçün orta əməkhaqqının hesablanması.

 

Belə ki, müəssisədə əmək müqaviləsi əsasında 12 təqvim ayından çox işləyən işçi işə qəbul olunduğu tarixdən başlayaraq hər hansı səbəbdən 12 təqvim ayını bütövlükdə işləmədiyi hallarda orta əməkhaqqının hesablanması zamanı həmin işçinin işləmədiyi dövrlər çıxılmamaq şərtilə 12 ay əsas götürülməlidir.

Misal 1: “X” MMC-nin işçisi Məmmədov Əli Məmməd oğlu 2018-ci ilin sentyabr ayının 5-də işə qəbul olunub, 2019-cu ilin noyabr ayının 5-də işçinin təşəbbüsü ilə onun əmək müqaviləsinə xitam verilmişdir. Həmçinin işçi 2019-cu ilin yanvar ayının 5-dən mart ayının beşinədək, 2 ay müddətinə ödənişsiz məzuniyyətə çıxmışdır. Bu halda işçi işlədiyi müddətdə 2 ay ödənişsiz məzuniyyətdə olduğu üçün həmin dövrdə əmək fəaliyyətinin olmamasına baxmayaraq 12 ay əsas götürülür və əvvəlki 12 təqvim ayının əməkhaqqının cəmlənmiş məbləği 12 aya və 30,4-ə bölünməklə bir günlük orta əmək haqqının məbləği müəyyən edilir.

İkinci hala gəldikdə isə Əmək Məcəlləsində təsbit olunmuş, “12 təqvim ayından az işləyib məzuniyyətə çıxan işçinin orta aylıq əməkhaqqı onun faktiki işlədiyi tam təqvim aylarına əsasən hesablanır” maddəsində “faktik işlədiyi tam təqvim ayı” ifadəsinin özündə nəyi ehtiva etməsi məsələsinə diqqət yetirilməlidir. Nəzərə alınmalıdır ki, işçinin “faktik işlədiyi tam təqvim ayı” dedikdə, onun işə qəbul olunmasından başlayaraq əmək məzuniyyətinə çıxmasınadək bütün dövrlər hesablanmalıdır. Lakin bu zaman işə qəbul və (və ya) məzuniyyətə çıxma təqvim ayının əvvəlində baş verməyibsə, həmin ay (lar) nəzərə alınmır.

Misal 2: “Y” MMC-nin işçisi Əliyev Məmməd Əli oğlu 13 yanvar 2020-ci il tarixdə işə qəbul olunub, işəgötürənə müraciət edərək 20 noyabr 2020-ci il tarixdən 1 aylıq ödənişli məzuniyyətə çıxır. Bu zaman işə qəbul yanvar ayının 13-də, məzuniyyətə çıxma isə noyabr ayının 20-də baş verdiyi üçün həmin aylar “faktiki işlənmiş tam təqvim ayı” hesab olunmur və nəzərə alınmır. Yəni işçinin işlədiyi tam təqvim aylarının sayı 9-dur.

Misal 3: “Z” MMC-nin işçisi Məmmədova Nəzrin Məmməd qızı 01 yanvar 2021-ci ildə işə qəbul olunmuş, 2021-ci ilin noyabr ayının 16-da işçinin təşəbbüsü ilə onun əmək müqaviləsinə xitam verilmişdir. Həmçinin 2021-ci ilin may ayında həmin şəxs 3 günlük ödənişsiz məzuniyyətə çıxmışdır. May ayında şəxsin məzuniyyətə çıxmasına və həmin ayda əmək fəaliyyətinin olmamasına baxmayaraq orta əmək haqqının hesablanması zamanı həmin ay nəzərə alınır. Yəni işçiyə istifadə edilməmiş məzuniyyətə görə pul əvəzi ödənilərkən onun məzuniyyətdən əvvəlki 10 təqvim ayının əməkhaqqının (çünki əvvəlki misalda qeyd olunduğu kimi noyabr ayı nəzərə alınmır) cəmlənmiş məbləği 10 aya və 30,4-ə bölünərək bir günlük orta əməkhaqqının məbləği müəyyən edilir.

Qanunvericiliyin tələblərinə əsasən, işçiyə məzuniyyət vaxtı üçün orta əməkhaqqı məzuniyyətin başlanmasına ən geci 3 gün qalmış ödənilməlidir. Nəzərə alınmalıdır ki, Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 192.4-cü maddəsinə əsasən, işçinin əmək və məzuniyyət haqlarının hesablanmasında və ödənilməsində, riyazi hesablamalar nəticəsində yol verilən nöqsanlar istisna olmaqla, qanun pozuntularına yol verilməsinə görə vəzifəli şəxslər 700 manatdan 1500 manatadək məbləğdə cərimə edilir.

Müəllif:  “Business Service Centre” şirkətinin hüquqşünası Xəyalə Əfəndiyeva

Mənbə

Digər bloqlar

Əməkhaqqı hesablanarkən gəlir vergisi üzrə güzəştlər kimlərə və nə üçün verilir? Azərbaycanda əməkhaqqı hesablanarkən gəlir vergisi üzrə güzəştlər müəyyən kateqoriyalara aid olan şəxslərə verilir. Bu güzəştlərin məqsədi sosial ədaləti təm...
Torpaq vergisinin hesablanması və ödənilməsi qaydası Vergi Məcəlləsinin 206.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş halda fiziki şəxslərin torpaq vergisi istisna olmaqla Azərbaycan Respublikasının ərazisində mülkiyyət...
Dividendin ödənilməsi zamanı hansı vergi güzəşti tətbiq edilir? Vergi Məcəlləsinin 13-cü maddəsinə əsasən, dividend - hüquqi şəxsin öz təsisçilərinin (payçılarının) və yaxud səhmdarlarının xeyrinə xalis mənfəətinin (sadəl...
Hansı meyarlara görə sahibkarlıq subyektləri riskli vergi ödəyicisi sayılır? Riskli vergi ödəyicisi – Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi meyarlara cavab verən, o cümlədən əmtəəsiz və (və ya) riskli əməliyyatlar aparan şəxsdir.  Bəs bu...
Əməkhaqqı hesablanarkən gəlir vergisi üzrə azadolmalar Gəlir dedikdə rezident vergi ödəyiciləri üçün Azərbaycan Respublikasında və Azərbaycan Respublikasından kənarda əldə edilən, qeyri-rezident vergi ödəyiciləri...
Qiymətləndirmə fəaliyyəti necə tənzimlənir? Hazırda qiymətləndirmə fəaliyyəti çox geniş məqsədlər üçün – əmlakın vergitutma bazasının müəyyənləşdirilməsi, dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi, əmlakın gir...
Fərdi sahibkar şəxsi istehlak məqsədilə cəlb etdiyi vəsaitləri necə rəsmiləşdirməlidir? “Vergi ödəyicilərində nağd pul vəsaitinin uçotu və kassa əməliyyatlarının aparılması Qaydası”nın 2.4-cü maddəsinə əsasən, pul vəsaiti fərdi sahibkarın özü tə...
Vergilər və sosial ödənişlər üzrə borcların silinməsi hansı ardıcıllıqla həyata keçirilir? Vergi Məcəlləsinin 88.1-ci maddəsinə əsasən, vergilər üzrə yaranmış borc bu Məcəllənin 85.4-cü maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla aşağıdakı sıra qaydası ...
ƏDV məqsədləri üçün işlərin görüldüyü və ya xidmətlərin göstərildiyi yer necə müəyyən olunur? Vergi Məcəlləsinin 168-ci maddəsi ƏDV məqsədləri üçün işlərin görüldüyü və ya xidmətlərin göstərildiyi yerdən bəhs edir. Maddə 168.1.1. Daşınmaz əmlakın o...
Hansı malların təqdim olunması vergi hesablanmasına əsas vermir? Vergi Məcəlləsinin 102.1.7.maddəsinə əsasən, qiymətli daşlardan və metallardan, qiymətli daşlar və metalların məmulatlarından, incəsənət əsərlərindən, əntiq ...
Xaricdən əldə olunan gəlirlər üzrə kameral vergi yoxlamasının müddəti Xaricdən əldə olunan gəlirlər üzrə xarici dövlətlərin səlahiyyətli orqanlarından məlumatlar daxil olduğu halda kameral vergi yoxlamasının müddəti necə tənzim...
ƏDV qeydiyyatı ləğv olunduqda depozit hesabında qalan vəsaitdən necə istifadə olunur? Vergi Məcəlləsinin 158.2-ci maddəsinə əsasən, vergi ödəyicisinin vergiyə cəlb olunan əməliyyatlarının ümumi məbləği əvvəlki tam 12 təqvim ayı ərzində 100.000...
İcarədə olan əsas vəsaitlərə çəkilən təmir xərclərinin gəlirdən çıxılması İcarəyə götürülmüş əsas vəsaitlərin təmiri, müddəti və digər şərtləri qanunvericiliklə müəyyən edilən qaydada icarəyə verənlə icarəçi arasında bağlanan müqav...
Əlilliyi olan şəxslərə qulluq edənlərə vergi güzəştində yenilik edilib 2023-cü ildən qüvvəyə minmiş  qüvvəyə minmiş Vergi Məcəlləsinin 102.3 maddəsinə əsasən, orqanizmin funksiyalarının 61-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəy...
Səyyar vergi yoxlaması zamanı ekspert və ya mütəxəssis hansı hallarda cəlb edilir? Vergi ödəyicilərində yoxlamalar həyata keçirilərkən vergi orqanları və onların vəzifəli şəxsləri düzgün qərar qəbul etmək üçün əhəmiyyətli olan bütün halları...
İcarəçinin balansındakı uçota alınmayan əsas vəsaitlərin təmir xərcləri ilə bağlı nələrə diqqət yetirilməlidir? Vergi Məcəlləsinin 115.6-1-ci maddəsinə əsasən, icarəçinin balansında uçota alınmayan əsas vəsaitlərin təmirinə çəkilən və icarə haqqı ilə əvəzləşdirilməyən,...
Müəssisənin və fərdi sahibkarın əmlakının vergi tutulan dəyərinin müəyyən edilməsi Hüquqi və fiziki şəxslər ötən il üzrə əmlak vergisi bəyannaməsini mart ayının 31-dən gec olmayaraq vergi orqanına təqdim etməlidirlər.  Vergi Məcəlləsinin...
ƏDV əvəzləşdirilməsinə xüsusi çəkinin tətbiqi Vergi Məcəlləsinin 175.4-cü maddəsinə əsasən, vergi ödəyicisi vergi tutulan əməliyyatlar və bu Məcəllənin 164-cü maddəsinə uyğun olaraq əlavə dəyər vergisind...
Vergi tutulan əməliyyatın aparıldığı vaxt necə müəyyən olunur? Vergi Məcəlləsinin 166.4 cü maddəsinə əsasən, vergi ödəyicisi tərəfindən təqdim edilən və dəyəri ödənilməyən mallar (işlər, xidmətlər) üzrə həmin malların (i...
İcbari tibbi sığorta fondunun vəsaiti hesabına tibbi xidmətlərin göstərilməsi zamanı hansı öhdəliklər yaranır? İcbari tibbi sığorta fondunun vəsaiti hesabına tibbi xidmətlərin göstərilməsi zamanı hansı öhdəliklər yaranır? Vergi Məcəlləsinin 164.1.51 maddəsinə əsasə...
Xərclər hansı halda gəlirdən xüsusi çəki əsasında çıxılır? Vergi ilinin sonuna yaxınlaşarkən bütün vergi ödəyiciləri gəlirlərinə və bu gəlirlərin əldə edilməsilə bağlı çəkilən xərclərinə xüsusi diqqət yetirməlidirlər...
Fiziki şəxslərin faiz gəlirlərindən verginin tutulması Faiz gəlirlərinin iki dəfə vergiyə cəlb edilməməsi qanunvericilkdə diqqət mərkəzində olan məsələlərdəndir. Mövzunu “vergiler.az” üçün “Business Service Centr...
Gec ödənilmiş ƏDV məbləğinə görə maliyyə sanksiyasının tətbiqi hansı hallar üçün nəzərdə tutulur? Vergi Məcəlləsinin 58.6- cı maddəsinə əsasən, ƏDV ödəyiciləri, habelə ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyatda olmayan səhmlərinin və paylarının 50 faizindən çoxu...
Yükdaşıma şirkətlərinin vergi və sosial öhdəlikləri necə hesablanır? Yüklərin daşınması xidməti yerli və beynəlxalq daşıma olaraq iki formada həyata keçirilə bilər.  “Fərqlənmə nişanı” almış ölkədaxili yükdaşıma fəaliyyəti ...
Əlilliyi olan şəxslərin çalışdığı müəssisəyə mənfəət vergisi güzəşti necə müəyyənləşdirilir? Vergi Məcəlləsinin 106.2-ci maddəsinə əsasən, əlilliyi olan şəxslərin qeyri-hökumət təşkilatlarına məxsus işçilərinin ümumi sayının azı 50 faizi əlilliyi ola...
Fərdi qulluqçular və dayələrin vergi və sosial öhdəlikləri Vergi Məcəlləsinin 218.4.4 maddəsinə əsasən, fəaliyyət zamanı işçi cəlb edən fiziki şəxslər istisna olmaqla bu Məcəllənin 220.10-cu maddəsində nəzərdə tutula...
Mülki-hüquqi müqavilə ilə işləri yerinə yetirən fiziki şəxslərin vergi və sosial ödəniş öhdəlikləri Mülki-hüquqi müqavilələr mülki qanunvericiliklə tənzimlənir.  Vergi Məcəlləsinin 101.1-3 cü maddəsinə əsasən, fiziki şəxslərin bu Məcəllənin 150.1.1-ci və...
Təxirə salınan mənfəət vergisi üzrə öhdəliklər Mühasibat və vergi uçotları fərqli formalarda aparıla bilər.  Müntəzəm olaraq təxirə salınmış aktivlər kimi qəbul edilən xərclərə misal olaraq qabaqcadan ...
Vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyət Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş vergi ödəyiciləri, vergi agentləri və onların nümayəndələri, habelə vergi orqanlarının vəzifəli şəxsləri vergi qanunveric...
Hesablama metodundan istifadə etməklə gəlir və xərclərin uçotu Hesablama metodundan istifadə etməklə gəlir və xərclərin uçotu qaydaları Vergi Məcəlləsinin 134 – 136-cı maddələri ilə tənzimlənir. Hesablama metodundan isti...
Malların ixrac qeydi ilə satışının ƏDV-yə cəlb edilməsi Vergi Məcəlləsinin 165.1.9-cu maddəsinə əsasən, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada malların ixrac qey...
Hərbi toplanışa çağırılan işçinin əməkhaqqının hesablanması Əmək Məcəlləsinin 179-cu maddəsində qeyd olunur ki, işçi qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada dövlət və ictimai vəzifələrin yerinə yetirilmə...
Əsas vəsaitlərin təmirinə sərf edilən xərclərin gəlirdən çıxılması Hər bir müəssisənin gəlir (mənfəət) vergisi hesablanarkən, gəlirin əldə edilməsi ilə bağlı müəyyən xərclər ümumi gəlirdən çıxılır. Həmin xərclərdən biri də ə...
Müəssisənin əmlakının vergi tutulan dəyərinin müəyyən edilməsi Müəssisənin əmlakının vergi tutulan dəyərinin müəyyən edilməsi qaydası həm mühasibat, həm də vergi uçotunda eyni qaydada özünü əks etdirir. Vergi Məcəlləsini...
Qeyri-maddi aktivlər: mühasibat uçotu və vergi uçotu Müəssisənin qeyri-maddi aktivlərinə təsərrüfat fəaliyyətində uzun müddət istifadə edilən, müəssisəyə gələcək iqtisadi səmərə gətirən aktivlər aiddir. Qeyri-m...
Lisenziyasız fəaliyyət göstərmək hüquqi məsuliyyət yaradır Sahibkarlığın tərkibini yaradan əməllərdən biri də sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunduğu hallarda belə ...
Vergi ödəyicisi kimi uçotda olmayan fiziki şəxslərdən alınan mallar üzrə əməliyyatların rəsmiləşdirilməsi Əvvəlcə qeyd edək ki, 2019-cu ilin noyabr ayında Vergi Məcəlləsində edilmiş dəyişikliklərdən biri vergi ödəyicisi kimi uçotda olmayan fiziki şəxslərdən nağd ...
Barter əməliyyatlarının rəsmiləşdirilməsi və bu əməliyyatlar zamanı ƏDV-nin əvəzləşdirilməsi Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 161.2-ci maddəsində isə göstərilir ki, vergi ödəyicisi vergi tutulan əməliyyatın əvəzində mal, iş və ya xidmət alı...
İkiqat vergitutmanın aradan qaldırılması üçün DTA ərizə formaları DTA (Double Taxation Agreements) formaları - Azərbaycan Respublikası ilə hər hansı xarici dövlət arasında imzalanmış və müvafiq dövlətdaxili prosedurlara uyğ...
Vergitutma obyekti Vergi Məcəlləsinin 96.5-ci maddəsinə görə, hüquqi şəxsin nizamnamə kapitalındakı iştirak payı və ya səhmlər xalis aktivlərin iştirak payı və ya səhmlərə mütə...
Mühasibat uçotunda səhvlərin düzəldilməsi Mühasibat uçotundakı səhvlərin düzəldilməsi qaydası səhvin vaxtına və mahiyətinə bağlıdır. Mühasibat uçotunda səhvlərin mahiyyətini təşkilat özü müəyyənləşdi...
Payın alqı-satqısından əldə olunan gəlirə (mənfəətə) görə vergi azadolmaları Vergi Məcəlləsinin 102.1.27 və 106.1.19-cu maddələrinə əsasən, vergi ödəyicisinin azı 3 (üç) il ərzində mülkiyyətində olan iştirak payının və ya səhmin təqdi...
Muzdlu işçi cəlb etmədən fərdi qaydada fəaliyyət göstərən fiziki şəxsin vergi və sosial ödənişlərlə bağlı öhdəlikləri Vergi Məcəlləsinin 16.1.7-1-ci maddəsinə əsasən, bu Məcəllənin 220.10-cu maddəsində nəzərdə tutulan fəaliyyət növlərini “Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit məb...
Elektron alış aktıyla rəsmiləşdirilən malların satışı zamanı gəlirin və xərcin tanınması Bildiyimiz kimi, Vergi Məcəlləsinin 16.1.11-10 maddəsinə istinadən vergi orqanında uçotda olmayan fiziki şəxslərdən alınmış mallara görə alış aktını tərtib e...
Ödəmə mənbəyində faizlərdən vergi tutulması Məlum olduğu kimi, faiz gəliri fiziki şəxslər üçün qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən, müəssisələr üçün isə satışdankənar gəlir hesab edilir. Ödəmə mənbəyində ...
Vergi dövrünün dəqiqləşdirilməsi Vergi ödəyiciləri tərəfindən aparılan əməliyyatların ləğv edilməsi və dəqiqləşdirilməsi haqqında oxuculara məlumat vermək istəyirəm. Hər bir sahibkarın aparı...
Ezamiyyət xərcləri Ezamiyyət xərcləri haqqında məlumatlar ekspertlər tərəfindən cox müzakirə olunub və misallar ilə açıqlamalar da verilmişdir. Bugün ezamiyyət xərcləri haqqınd...